دنيا را دو صورت است:
_يكى ظاهرى
_و ديگرى باطنى.
ظاهر دنيا همين است كه مردم شاهد آن هستند و خداوند درباره آن مى فرمايد: «يعلمون ظاهرا من الحيوة الدنيا و هم عن الاخرة همغافلون» اينان از زندگى دنيا همین ظاهر را میدانند و از آخرت غافلند.
و اما باطن دنيا عبارت است از جهنم كه در آخرت يعنى روز «تبلى السرائر» براى مردم آشكار مى گردد.
خداوند مى فرمايد: «بی شك جهنم بر كافران محيط است.»
و در جاى ديگر مى فرمايد:«بى گمان آنان كه اموال يتيمان را ظالمانه مى خورند همانا در شكم هايشان آتش مى خورند.»
همچنین مى فرمايد:«منافقان در پايين ترين جاى جهنم قرار دارند.» و چون جهنم، باطن دنياست منظور از ورود بر آتش در قول خداوند كه مىفرمايد:«كسى از شما نيست مگر آن كه بر آتش وارد گردد و اين چيزى است حتمى و شدنى.» همين ورود در دنياست.
_لذا وقتى كه از امام عليه السلام مى پرسند آيا شما هم مشمول اين آيه و اين سخن هستيد؟
_امام پاسخ مى دهد:«آرى، اما هنگامى كه ما از آن عبور كرديم خاموش بود; يعنى ما از دنيا در حالى عبور كرديم كه چنگال هايش در ما فرو نرفت و در دام هايش نيفتاديم و وابستگى هاى آن به دامان ما بند نشد.»
گام نخستین در سیر و سلوک – ۸
جهنم همان باطن دنیاست
